top

Strona główna Zabytki Kościół p.w. Św. Trójcy i Matki Boskiej w Twardogórze
Kościół p.w. Św. Trójcy i Matki Boskiej w Twardogórze
Powstał w miejscu wcześniejszej świątyni, której historia sięga pierwszej połowy XVI w. Obecną formę zawdzięcza mistrzowi ciesielstwa H. Dresyerowi, który podjął się budowy w 1879 r. Jest to świątynia orientowana, założona na planie prostokąta, przy którego krótszych bokach zlokalizowano: od strony południowej - prezbiterium, od północnej - wieżę dzwonnicy. Elementy świadczące o dużych wartościach artystycznych obiektu to przede wszystkim konstrukcja szkieletowa murów zewnętrznych, jednocześnie pełniąca funkcję dekoracyjną, a także zachowana stolarka okienna i drzwiowa, portal główny o neogotyckim, snycerskim obramieniu oraz rzeźbiony okap i dekoracyjny fryz o motywach czteroliścia.
 
Od zakończenia II wojny światowej budowla nie funkcjonuje jako obiekt kościelny. Zarządza nim Biblioteka Publiczna w Twardogórze, gdzie co jakiś czas odbywają się interesujące kameralne przedstawienia teatralne i muzyczne oraz wystawy.
 
c_76_76_0_0___images_phocagallery_obiekty_sakralne_kosciol_sw_trojcy_kosciol_sw_trojcy_000.jpg c_76_76_0_0___images_phocagallery_obiekty_sakralne_kosciol_sw_trojcy_IMG_9115.jpg c_76_76_0_0___images_phocagallery_obiekty_sakralne_kosciol_sw_trojcy_IMG_9117.jpg

WYCIĄG z Decyzji Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
we Wrocławiu z dnia 28 maja 2008 r.

  • NR REJESTRU ZABYTKÓW: A/1004
  • ZABYTEK NIERUCHOMY: kościół p.w. Św. Trójcy i Matki Boskiej 
  • LOKALIZACJA: m. Twardogóra, gm. Twardogóra, pow. oleśnicki, działka geodezyjna nr 5/14
  • OPIS: Kościół p. w. Trójcy Św. i Matki Boskiej w Twardogórze powstał w miejscu wcześniejszej świątyni, której historia sięga pierwszej połowy XVI w. Obecną formę zawdzięcza mistrzowi ciesielstwa H. Dresyerowi, który podjął się budowy w 1879 r., co dokumentuje data i inskrypcja umieszczona na elemencie więźby dachowej. Obiekt ulokowano na tarasowym wzgórzu obsadzonym grabami i kasztanowcami.

    Jest to świątynia orientowana, założona na planie prostokąta, przy którego krótszych bokach zlokalizowano: od strony południowej - prezbiterium, od północnej - wieżę dzwonnicy. Wyróżnia się szkieletową konstrukcją murów zewnętrznych.   

    Wnętrze składa się z prostokątnej nawy okolonej drewnianymi, wspartymi na czworobocznych filarach emporami i węższego, prosto zamkniętego prezbiterium z zakrystią od północy. Prezbiterium otwarto do nawy łukiem tęczowym, nad którym w nadłuczach wykonano dekorację maswerkową.

    Kościół ze względu na zastosowane rozwiązanie konstrukcyjne należy do oryginalnych przykładów śląskiej architektury sakralnej. Elementy świadczące o dużych wartościach artystycznych obiektu to przede wszystkim konstrukcja szkieletowa, jednocześnie pełniąca funkcję dekoracyjną, a także zachowana stolarka okienna i drzwiowa, portal główny o neogotyckim, snycerskim obramieniu oraz rzeźbiony okap i dekoracyjny fryz o motywach czteroliścia. Wysoka bryła budynku, zwieńczona dachem dwuspadowym, harmonijnie współistnieje z geometrycznymi motywami szachulca i murowanym cokołem. Całość tworzy spójny kompozycyjnie i niezwykle malowniczy efekt.

    Kościół wyróżnia się w krajobrazie miejscowości zarówno charakterystyczną bryłą, jak i zachowanymi, oryginalnymi elementami wystroju architektonicznego. Odzwierciedla określony etap rozwoju architektury sakralnej i tradycji regionu.

    Świątynia uważana była za ostoję polskości, ponieważ aż do końca XIX w. odprawiano tu popołudniowe nabożeństwa w języku polskim, zatem jest materialnym świadectwem przeszłości i istotnym elementem lokalnej tożsamości kulturowej.

    Obiekt jako dzieło stanowiące świadectwo minionej epoki, którego zachowanie leży w interesie społecznym, ze względu na posiadane wartości historyczne, artystyczne i naukowe podlega ochronie i opiece.
Na murowaną z cegły w glinie kryptę natrafiono pod czas remontu w 2009 r. kościoła p.w. Świętej Trójcy w Twardogórze. W krypcie były złożone dwie drewniane trumny obite miedzianą blachą, stwierdzono też ślady po 2-3 doszczętnie zbutwiałych innych trumnach. Na jednej z tych obitych miedzią w znakomitym stanie za chowały się malowane herby oraz inskrypcje wskazujące, że trumna zawiera doczesne szczątki Cathariny Köckritz z d. Schindel, żony właściciela Twardogóry Caspara Köcrit za. Drugi mąż Cathariny, Caspar Köckritz, budowni czy twardogórskiego zam ku, przeżył swą żonę tylko o dwa lata. Drugiego kwietnia 1603 roku został postrzelony przez swego sąsiada z Gosz cza, Hansa von Borschnitza i w następstwie odniesionej rany zmarł 1 maja 1603 r. Na pis na epitafium Cathariny i Caspara von Köckritz mówił o przypadkowym – nieszczęśliwym postrzeleniu Caspara, ale autor monografii rodu von Köckritz dowodzi, iż nie był to nieszczęśliwy wypadek tylko jawne morderstwo. Podczas zburzenia starego kościoła w 1897 r., przed wybudowaniem nowe go do dzisiaj zachowanego, otwarto grobowiec i okazało się, że trumny zostały zbezczeszczone. Z pewnością więc druga z nich, znajdująca się obecnie w krypcie bez zachowanych inskrypcji ale stylistycznie podobna do trumny Cathariny, zawiera szczątki Caspara. Catharina i Caspar Köcritzowie mieli czworo dzieci: Susannę, Ursule, Siegismunda i Anne. Spadkobiercą Köckritzów zo stał więc ich jedyny syn Sigismund urodzony w Twardo górze 25 stycznia 1601 r. Gdy miał 5 miesięcy zmarła jego matka a gdy miał 3 lata jego ojciec. Siegiesmund zmarł w 1664 r. a jego żona Maria w 1673 r. Oboje spoczęli w tym samym grobowcu, w którym znajdują się trumny rodziców. Tak więc wspomniane ślady dwóch drewnianych trumien w krypcie to pozo stałość ich pochówków. Ich nierozłożone szczątki zostały podczas remontu kościoła dołożone do rozprutej trumny Caspara. Podczas niedawnych prac remontowych odsłonięto fragmenty fundamentów kościoła w jego kształcie z połowy XVII w. W trakcie prac ziemnych odkryto liczne szczątki ludzkie pochodzące z naruszonych podczas wcześniejszych przebudów kościoła grobów.
 
< Poprzednia   Następna >
 

Wersja strony


Zobacz koniecznie


bottom


Oficjalna strona miasta i gminy - www.twardogora.pl